ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 85   آذر ماه 1391
 

 
 

 
 
   شماره 85   آذر ماه 1391


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
نقبي به يادداشت‌هاي خصوصي طوفانيان

با كاوش در يادداشت‌هاي خصوصي طوفانيان كه در دفترچه سالنامه‌هاي جيبي بازماندة وي به طور پراكنده آمده است، پي به سفرهاي متعدد وي به اسرائيل مي‌بريم. در برگه روز يكشنبه بيست و نهم آبان 1345 آمده است كه «با هواپيماي اسرائيل حركت به اسرائيل». طوفانيان در چهارم آذرماه به ايران مراجعت كرده است.
طوفانيان روز دوشنبه بيست و چهارم مهر 1346 «با ايرفرانس به تل‌آويو» عزيمت مي‌كند و همان روز با اسحاق رابين ملاقات مي‌نمايد. روز جمعه بيست و هشتم مهر با ژنرال عزر وايزمن ديدار مي‌كند. روز شنبه بيست و نهم مهر به حيفا مي‌آيد و روز بعد به تهران بازمي‌گردد. وي در برگه‌هاي سالنامه 1348 در خلال روزهاي سي و يكم خرداد تا سوم تير به اختصار يادداشت‌هايي را آورده است.
‍[شنبه 31 خرداد]: «امروز صبح در ديزبادن [آلمان] قدري خريد كردم. ناهار در ديزبادن خوردم. مذاكرات با دكتر شلوتور كردم. بعدازظهر حركت به تل آويو. در فرودگاه آقاي كشتي [كذا] آمده بود.»
[يكشنبه 1 تير:] «امروز صبح ملاقات با كشتي با ژنرال... معاون وزارت دفاع. بازديد SPIS و تسليحات اسرائيل. شب مهماني منزل كشتي. با ژنرال هود، فرمانده هوايي ملاقات كردم.»
[دوشنبه 2 تير:] «امروز ملاقات با ژنرال دايان. بازديد صنايع هوايي اسرائيل و مهمات‌سازي.»
[سه‌شنبه 3 تير:] «صبح زود حركت به حيفا، بازديد مهمات‌سازي، بازديد تيراندازي گابريل. مراجعت به تل آويو. ملاقات با كشتي. مراجعت به تهران.»
طوفانيان در برگه‌هاي سالنامه 1351 نيز طي روزهاي هفتم تا يازدهم مرداد چكيده مواردي را بدين شرح ثبت كرده است:
[شنبه 7 مرداد:] «امروز صبح با هواپيماي خصوصي رفتم پاريس لباس عروس خريدم. ناهار خوردم. پرواز كردم به آتن و تل آويو. ساعت 9:30 به تل آويو رسيدم.»
[يكشنبه 8 مرداد:] «صبح معاون وزير دفاع. بازديد صنايع نظامي. ناهار با رئيس سازمان. بعدازظهر وزير دفاع.»
[دوشنبه 9 مرداد:] «صبح صنايع هواپيماسازي، ناهار با آن‌ها. عصر صنايع نظامي. شام در بيت‌المقدس.»
[سه‌شنبه 10 مرداد:] «صبح بازديد از مركز بررسي‌ها، ميدان تيراندازي، وسايل بازديد شب و مراقبت. جواهر خريدم.»
[چهارشنبه 11 مرداد:‌] «امروز صبح به بازديد... رفتم. بعداً رفتم به كارخانه راديو، ناهار در آنجا، برگشتم هتل. ملاقات با ژنرال...»

«جيمز بيل» در كتاب شير و عقاب مي‌نويسد:
مقامات بالاي ارتش ايران نيز دائماً در رفت و آمد بين تهران و اسرائيل بودند تا با مقامات بالاي دفاعي اسرائيل دربارة مطالب تسليحاتي و تكنولوژي نظامي به گفت‌وگو بپردازند. به عنوان مثال در ژوئيه 1978 (تير 1357) ارتشبد حسن طوفانيان، معاون وزارت جنگ شاه از تل آويو ديدار نمود و با يك سري از افراد در مقامات حساس، نظير موشه‌دايان، وزير خارجه، و عزر وايزمن، وزير دفاع، ملاقات داشت. در اين ملاقات‌ها گفت‌وگوهاي فراوان و صريحي در مورد همكاري‌هاي سياسي و نظامي بين ايران و اسرائيل انجام مي‌گرفت. در ميان آنچه مي‌گذشت، طوفانيان اصرار داشت كه با اسرائيل يك طرح موشكي مشترك برقرار كنند. وي سناتورهاي آمريكايي را مورد انتقاد قرار مي‌داد كه: «با جغرافيا آشنايي ندارند و در مورد مسائل جهان، ناآگاه هستند.» و پيشنهاد مي‌كرد كه «ايران و اسرائيل متفقاً براي نجات انورسادات، رئيس جمهوري مصر و ملك حسين، پادشاه اردن كوشش كنند.»1

با نيم نگاهي به آنچه كه در ملاقات ميان ژنرال موشه‌دايان، وزير خارجه اسرائيل و ژنرال طوفانيان در تل‌آويو مورد بحث واقع شد، تا اندازه‌‌اي مي‌توان سيماي فكري و سياسي طوفانيان را ترسيم كرد. در بخشي از صورت جلسات تدوين‌شدة اين ديدار چنين آمده است:
«طوفانيان اعلام داشت كه ايران بسيار علاقه‌مند به اتكاي متقابل با اسرائيل است... ژنرال دايان ادامه داده گفت كه ما خوش‌وقتيم از اينكه دوستي مانند اعليحضرت شاهنشاه داريم و ما به او اتكا داريم. و هيچ اطلاعاتي را از وي دريغ نخواهيم داشت. ژنرال طوفانيان سپاسگذاري خود را از ژنرال دايان بيان داشته گفت كه پس از استماع سخنان ژنرال دايان وي مجاز است كه بگويد كه با توجه به سياست حكومت اسرائيل كه توصيف شد، نه تنها ممكن است همكاري بين دو كشور ادامه يابد، بلكه اين همكاري به نحو قابل ملاحظه‌اي توسعه يابد.2
موضوع احداث كارخانه ساخت خمپاره‌انداز 155 ميلي‌متري «ساگاد» از ديگر موضوعات مورد بحث دايان ـ طوفانيان بوده است. بر مبناي اظهارات طوفانيان مقرر شده بود خمپاره‌اندازهاي اسرائيلي با پروانة اسرائيل در اين كارخانه در خط توليد انبوه قرار گيرد.3 موضوع ساخت موشك زمين به زمين با توانايي استقرار كلاهك هسته‌اي نيز از ديگر موضوعات مورد بحث طرفين بوده است.4
طوفانيان در مسافرت تيرماه 1357 خود به اسرائيل، نشستي را با ژنرال عزر وايزمن،‌وزير دفاع اين رژيم منعقد نمود. رهيافت به آنچه كه در اين ديدار ميان وايزمن ـ طوفانيان گذشت در شفاف كردن مواضع طرفين كمك شاياني مي‌نمايد. در همين ديدار، عزر وايزمن تصريح مي‌كند كه نخستين ملاقات وي با محمدرضا پهلوي به يازده سال پيش ـ مارس 1966 م / فروردين 1345 ش ـ بازمي‌گردد.5 طوفانيان در اين ديدار به وايزمن اظهار مي‌دارد:
ما تنها دو كشور [ايران و اسرائيل] در منطقه هستيم كه مي‌توانيم به يكديگر متكي باشيم.6
پيوندهاي نهان و آشكار طوفانيان با عناصر رژيم اسرائيل تا آستانه پيروزي انقلاب اسلامي برقرار بود. نمونة برجستة اين ارتباط، نامه وايزمن، سي و هشت روز پيش از پيروزي انقلاب اسلامي، است. در نامة وايزمن به اين موارد اشاره شده است:
1. سپاسگذاري از طوفانيان به خاطر «كمك‌هاي بي‌دريغ طي سال‌ها همكاري متقابل كه تا به امروز ادامه دارد.» از تاريخ فرستادن نامه پي مي‌بريم كه اين همكاري‌ها تا واپسين روزهاي سقوط سلطنت پهلوي ادامه داشته است.
2. اظهار اميدواري عميق سران رژيم اسرائيل به پايان يافتنِ آنچه به زعم آنان «شورش و بلوا» در ايران بود.
3. توجه به اين موضوع كه ميان وايزمن و طوفانيان دوست و رابط مشترك ويژه‌اي وجود داشتكه پيام‌ها را ميان اين دو رد و بدل مي‌كرد.7 متن اين سند از اين قرار است:

شخصي ـ محرمانه
وزارت دفاع
تل آويو، 4 ژانويه 1979
عالي‌جناب تيمسار طوفانيان
معاون وزارت جنگ
سعدآباد، تهران،‌ايران
تيمسار عزيزم
با استفاده از فرصت ديدار دوستانمان با شما، سلام گرم و صميمانه خود را خدمت شما ارسال مي‌دارم و شخصاً از كمك‌هاي بي‌دريغ شما طي سال‌ها همكاري متقابل كه تا به امروز ادامه دارد، تشكر مي‌كنم.
ما در اينجا جريان پرتلاطم حوادث ايران را با دقت و با ترديد و نگراني دنبال مي‌كنيم. ما همگي عميقاً اميدواريم كه شورش و بلوا پايان يابد و اوضاع به حالت عادي بازگردد. من اكنون مشتاقانه چشم انتظار بازگشت دوستمان هستم تا گزارش گفت‌وگوهايش با شما را دريافت كنم.
در آرزوي سلامتي و شادماني شما و خانواده‌تان هستم.
ارادتمند
عزر وايزمن
وزير دفاع

روابط طوفانيان با مقامات عالي‌رتبه رژيم صهيونيستي در رسته‌هاي مختلف بوده است و طوفانيان در برهه‌هايي پذيراي هيئت‌هاي نظامي اسرائيل در ايران بوده است. نمونه‌اي از آن بازديد فرمانده نيروهاي دريايي اسرائيل است كه در بازگشت به كشورش سپاسگذاري خود را از مهمان‌نوازي طوفانيان به گونه‌اي «سري» ابراز داشته است.

فرمانده كل نيروهاي دريايي اسرائيل
تل آويو
18/6/78 [19]
ژنرال طوفانيان عزيز
اكنون كه به موطن بازگشته‌ام ميل دارم تشكرات خود را به مناسبت مهمان‌نوازي شما ابراز دارم. ملاقات و بحث با شما دربارة مسائل مختلف يك تجربة خوشايند و جالب بوده است.
من يقين دارم كه پيوندهاي دوستي بين دو ملت ما و دو نيروي دريايي ما از اين فرصت سود برده‌اند. اجازه بدهيد احترامات فائقه را نسبت به شما ابراز داشته و بهترين آرزوها را براي شخص شما و كشور شما اظهار دارم.
ارادتمند شما
م. باركايي دريابان
فرمانده نيروهاي دفاعي اسرائيل، نيروي دريايي

نيروهاي دفاعي اسرائيل
دفتر وابسته‌هاي نظامي هيئت‌هاي نمايندگي دفاعي
ايران، سري، 2 ژوئيه 1978
جناب آقاي ژنرال حسن طوفانيان، معاون وزارت جنگ، متصدي امور تسليحات ادارة خريد و تداركات، سلطنت‌آباد.
طوفانيان در ملاقات‌هاي محرمانه خود با مقامات اسرائيلي، پرده از همكاري‌هاي گسترده و نهان ايران شاهنشاهي و رژيم صهيونيستي مي‌گشايد. يكي از نمونه‌هاي برجسته اين گفتمان‌هاي متقابل، ملاقات طوفانيان با وايزمن در وزارت دفاع اسرائيل در تل آويو به تاريخ دوشنبه هجدهم ژوئيه 1977 در ساعت سه بعدازظهر است كه در حضور اوري لوبراني، دكتر سوزمان، آ.بن يوسف، و سرهنگ الان تهيلا انجام شده است. طوفانيان خطاب به وايزمن اظهار مي‌دارد:
اين پيام اعليحضرت است، به ويژه به شما صحبت بكنيم و به شما بگوييم كه شما در اينجا و ما در ايران مي‌توانيم دو اثر دفاعي باشيم و ما مي‌توانيم با يكديگر همكاري كنيم.
در همين ديدار ژنرال عزر وايزمن آشكارا سخن از شش قرارداد فيمابين ايران و اسرائيل به ميان مي‌آورد. شش قراردادي كه در «مرحلة عمل» است و اظهار مي‌دارد كه بايد فكر خود را صرف چيزهايي نماييم كه در قراردادها نيست، مثلاً ساخت هواپيماهاي جنگنده بر اثر كوشش مشترك ايراني ـ اسرائيلي.
از مجموعه آنچه بايد شد مي‌توان به ارتباط نزديك و با اهميت طوفانيان با عوامل صهيونيستي پي برد، ارتباطي كه سال‌ها قبل برقرار شده بود و تا واپسين روزهاي حاكميت نظام شاهنشاهي ادامه داشت.


پي‌نوشت:
1. شير و عقاب. روابط بدفرجام ايران و آمريكا، صص 570 ـ 571. بر مبناي اسناد به دست آمده از سفارت آمريكا در تهران، چنين مي‌نمايد كه تاريخ سفر طوفانيان ژوئيه 1977/ تير 1356 بوده باشد.
2. اسناد لانه جاسوسي. ج 19، صص 54 و 56.
3. همان. ص 57.
4. همان، ص 60.
5. «ژنرال وايزمن: من مشتاق هستم كه بار ديگر اعليحضرت را ببينم. 11 سال است او را نديده‌ام. من به ياد دارم آخرين باري كه او را ديدم در مارس 1966 بود.» همان. ص 71.
6. همان. ص 85.
7. تاريخ معاصر ايران (كتاب چهارم). تهران، مؤسسه پژوهش و مطالعات فرهنگي، 1371، صص 261 ـ 263.

منبع:سراب يك ژنرال، بازشناسي نقش ارتشبد طوفانيان در حاكميت پهلوي دوم، صفاءالدين تبرائيان، مؤسسه مطالعات، تاريخ معاصر ايران، 1377، ص 116 تا 123.

این مطلب تاکنون 2857 بار نمایش داده شده است.
 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir